Deze versie is aangepast voor online gebruik. De originele, vormgegeven versie kan je hier downloaden:
Ruben Pede.
Ronse ontwikkelt zich in hoofdzaak vanuit twee heerlijkheden. Rond de Kleine Markt situeert zich de Vrijheid, een bedevaartsoord onder kerkelijk bestuur (kapittel). In de omgeving van de Grote Markt ontstaat een handelsnederzetting onder wereldlijk bestuur (heer van Ronse). Deze laatste verkrijgt een stadskeure in 1240. Beide entiteiten gaan echter minstens tot de 10de-11de eeuw terug. Ronse groeit uit tot een centrum met een belangrijke textielproductie. Hoewel in het Land van Aalst gelegen, werd het gebied van Ronse en omgeving pas in 1765 volledig deel van de kasselrij. Na de Franse revolutie wordt het bestuurlijk onderscheid tussen de verschillende eenheden opgeheven en vormt Ronse één gemeente.
1. Molenbeek/Loozebeek: de scheiding tussen beide beken is niet duidelijk weergegeven, noordelijke grens van de Vrijheid. De ‘mottes’ ter hoogte van deze beken zijn niet aanwezig, misschien komt dit omdat De Dijn de kerkgebouwen in de Vrijheid duidelijker wou weergeven.
2. Sint-Pieterskerk: voormalige parochiekerk van de Vrijheid
3. Wijnstraat: westelijke grens van de Vrijheid
4. Zwartzustersklooster: vrouwenklooster belast met ziekenzorg ter hoogte van de Wijnstraat en Molen-beek
5. Sint-Hermeskerk: voormalige kapittelkerk van de Vrijheid. De toren is duidelijk, het schip is minder duidelijk.
6. Sint-Martinuskerk?: voormalige parochiekerk van de stad Ronse op het grondgebied van de Vrijheid. Het gebouw staat op de achtergrond en is minder duidelijk afgebeeld.
7. Kapittelhuis: onderdeel van het kloostercomplex ten noorden van de Sint-Hermeskerk.
8. Kerkhofmolen: watermolen ter hoogte van de samenvloeiing van de Molenbeek en Loozebeek, die niet duidelijk gescheiden van elkaar weergegeven zijn.
9. Steenbrugge: stenen brug over de Molenbeek aan de noordelijke grens van de stad.
10. Oude Vesten: zuidelijke grens van de stad. Dit oost-west tracé lijkt weergegeven als straat en bevindt op de locatie van de grachten/wallen van de stadsversterkingen uit de vijftiende of zestiende eeuw.
11. Kerkhof: kerkhof van Ronse binnen de Vrijheid tot begin negentiende eeuw, hoofdzakelijk tussen de Sint-Martinuskerk en de Sint-Hermeskerk.
12. Oud Hospitaal?: Sint-Elooihospice ter opvang van de pelgrims van de Vrijheid.
13. Grote Markt?: centrum van de stad Ronse
14. Kleine Markt/Kaatsspelplein: markt/plein in het centrum van de Vrijheid
15. Dekenij van het Sint-Hermeskapittel?
Over het algemeen, kunnen we het volgende vaststellen. De kaart is vermoedelijk vanop de Kruisberg /Hotondberg getekend omwille van het overzicht op de stad. Het noordelijk gedeelte van Ronse (de Vrijheid) is duidelijker en met meer detail afgebeeld dan het zuidelijk gedeelte (de eigenlijke stad rond de Grote Markt). De vergelijking met de kaart van Horenbault is moeilijk aangezien Ronse net op een vouw/slecht bewaard gedeelte van deze kaart ligt.Het plan van De Dijn is deels te vergelijken maar minder gedetailleerd dan de kopie van 1808 van de kaart van de Vrijheid uit 1623.1
1. Zie figuur 51 in: http://www.so-lva.be/sites/default/files/atoms/files/2017C318_2017F9_verslag%20van%20resultaten.pdf
